Menstruele cyclus als vijfde vitale orgaan om gezondheid te evalueren en leven te verbeteren

"Biologisch geteelde producten werken minder hormoonverstorend door afwezigheid van pesticiden en andere bestrijdingsmiddelen"

Wereldwijd zijn er ongeveer 4 miljard vrouwen, in België zijn dat er bijna 6 miljoen. Menstruele gezondheid verdient de nodige aandacht, punt. Op zondag 28 mei wordt daar tijdens World Menstrual Health Day voor het tiende jaar op rij wereldwijd extra bij stilgestaan. Meer kennis over een gezonde menstruele cyclus en hormonale huishouding, toegang tot menstruatieproducten en aandacht voor dat natuurlijke maandelijkse proces is waar het om draait. Menstruele gezondheid is een topic dat iedereen aanbelangt, ook het niet-menstruerende deel van de bevolking. Biologische voeding speelt hierin een zeer belangrijke rol omdat het wordt geproduceerd zonder gebruik van chemicaliën (o.a. pesticiden), genetische modificatie, antibiotica en hormonen. Samen met haar leveranciers streeft Bio-Planet naar een betrouwbare selectie aan écht goede producten. Kortom, Bio-Planet checkt de etiketten zodat de klant dat niet meer hoeft te doen, want waar je je mee voedt (letterlijk en figuurlijk) heeft een impact op hoe je je voelt.

​België schrapt tampontaks, Spanje voert als eerste Europees land menstruatieverlof in, vrouwenteam van Club Brugge krijgt menstruatiecoach,... De laatste jaren is er meer te doen rond de menstruele cyclus van vrouwen en dat is een zeer goede zaak, wetende dat die cyclus een dagelijkse realiteit is voor de helft van de wereldbevolking. Dat de menstruatiecyclus niet altijd serieus (genoeg) wordt genomen, is zonde. Eenmaal je er inzicht in krijgt kan je die namelijk vóór je laten werken in plaats van dat die jou tegenhoudt. De vrouwelijke cyclus* is het minst gebruikte en meest onderschatte instrument om onze gezondheid te evalueren en ons leven te verbeteren.** 

 “Je menstruele cyclus mag je echt zien als een maandelijks uittreksel van je algemene gezondheid. Hoe gek is dat eigenlijk?! Je lichaam geeft je elke cyclus opnieuw allerlei signalen en jij hoeft alleen maar te luisteren. Een gezond lijf zal je bijvoorbeeld gereflecteerd zien in pijnloze en symptoomvrije cycli. Cycle tracking, of je cyclus in kaart brengen, kan je ook helpen om meer in sync te leven met de behoeften van je lichaam. Op die manier kan je plannen maken naar jouw noden. Denk aan: Wanneer plan ik best die afspraak met vrienden? Wanneer kies ik best voor die belangrijke presentatie? Wanneer zal ik meer nood hebben aan me-time? Het gaat er eigenlijk om je cyclus te omarmen als belangrijke gezondheidsindicator en het voor je te laten werken in plaats van het af te doen als iets vervelend en storend.” - Bloody Womxn, cyclus- en hormoonexpertes

“Ze heeft weer last van haar hormonen zeker?”

Nope, eerder van hormoonverstorende producten! 

Onbewust komen we dagelijks in contact met heel wat hormoonverstorende producten in plastic (BPA), verzorgingsproducten (SLS, ftalaten, parabenen) en bestrijdingsmiddelen in de voedingssector (pesticiden). Door voor biologische geteelde producten te kiezen beperk je automatisch de blootstelling aan die schadelijke stoffen. Bio-Planet is zeer selectief in de leveranciers waarmee ze samenwerkt en de keuze aan producten die het vaste gamma haalt. Daarmee hoopt Bio-Planet consumenten te ondersteunen in de zoektocht naar écht goede producten.

Bio-Planet mag dan wel geen expert zijn in menstruele gezondheid, uitblinken in een biologisch assortiment doen ze alvast wél. Zo is het assortiment aan verzorgingsproducten volledig plantaardig en ook de selectie groenten, fruit en aardappelen is volledig bio en vrij van schadelijke bestrijdingsmiddelen. Voor vlees wordt er samengewerkt met lokale biolandbouwers, vaak familiebedrijven. En ook in de zuivelrayon wordt steevast ingezet op bio en onbewerkte voeding. De menstruele cyclus zo goed mogelijk ondersteunen kan een uitdaging zijn, maar door biologisch te winkelen zet je alvast een grote stap in de goede richting.

​Kennis is het begin van alle wijsheid

De menstruele cyclus duurt gemiddeld 28 dagen en kan worden onderverdeeld in vier verschillende fasen, te vergelijken met de vier seizoenen. De menstruatie is de meest zichtbare fase, maar daarnaast spelen er zich nog heel wat onzichtbare hormonale processen af. Een beter begrip hiervan is in alle opzichten goed, want een gezonde cyclus vormt een spiegel van de algehele gezondheid. Voeding kan de hormonale balans beïnvloeden, zowel positief als negatief (aka disbalans). Het spijsverteringsstelsel en de lever spelen hierin een essentiële rol. Voeding staat uiteraard niet op zich, het maakt deel uit van the bigger picture waarin ook andere factoren zoals stress, slaap, persoonlijke grenzen en relaties bepalend zijn***. Maar het hoeft geen betoog dat wat je eet een impact heeft op je welzijn. 

World Menstrual Health Day wordt niet toevallig gevierd op 28/05. De datum verwijst naar de gemiddelde lengte van een cyclus (+/- 28 dagen) en het gemiddelde aantal dagen dat de menstruatie duurt (+/- 5).

“Menstruation is bloody magic and your body is amazing”

Belang van kennisverspreiding

In een wereld waar de helft van de bevolking een groot deel van haar leven een menstruele cyclus doorloopt, is het dus van belang om correcte kennis te verspreiden en hier op een juiste manier en zonder schaamte over te communiceren. De dedication van het vrouwelijke lichaam om zich elke maand opnieuw voor te bereiden op een mogelijke zwangerschap is niet in het minst bewonderenswaardig te noemen. En dat terwijl een zwangerschap, bekeken op een heel mensenleven, slechts een heel korte gebeurtenis is. Momenteel worden zwangerschap en afwezigheid van bloed zeer gewaardeerd, terwijl de menstruatie vooral iets is dat verborgen moet blijven. En dat moet veranderen! ​ De menstruele cyclus is van vitaal belang en moet zo goed als mogelijk worden ondersteund. Voor écht goede voeding ben je bij Bio-Planet alvast aan het goede adres.

​Cycle syncing of cyclisch eten 

"Doorheen de cyclus heeft het lichaam andere voedingsstoffen nodig omdat de werking van het metabolisme verandert afhankelijk van de fase waarin je je bevindt. Cyclisch eten is een framework om je lichaam hierin te ondersteunen, al geldt er één belangrijke vuistregel: streef naar een evenwichtige bloedsuikerspiegel om schommelingen te vermijden en eet voedzame, onbewerkte ingrediënten. Hoewel de meeste vrouwen vaak het meest uitkijken naar hun innerlijke zomer omdat onze vrouwelijke geslachtshormonen hier hun piek bereiken en dat vaak gepaard gaat met een shot in energie, seksueel verlangen, “productiviteit” en performantie, schuilt de echte magie in het leren omarmen van alle seizoenen van onze cyclus. Door onze cyclische natuur te eren zijn pijnloze en symptoomvrije cycli meer binnen handbereik!”- Bloody Womxn, cyclus- en hormoonexpertes

Menstruele fase - winter

Eerste dagen van je cyclus

Gevoel: hormoonlevels staan op hun laagst wat gepaard kan gaan met uitputting, emotionele kwetsbaarheid, angst, vermoeidheid, neiging tot huilen.

Food: mineraalrijke bottenbouillon, warme maaltijden zoals soepen en stoofpotjes, voeding met veel omega-3, magnesium en ijzer zoals avocado, linzen, zeewier en pompoen. Vitaminerijke smoothie. Zwarte chocolade.

Folliculaire fase - lente

Fase na de menstruatie

Gevoel: energiek, zelfzeker, creatief, minder eetlust doordat oestrogeenlevel stijgt, hoger libido

Food: gezonde vetten zoals avocado en notenboters, lichter eten omdat je metabolisme vertraagt, maaltijden met veel verschillende verse groenten zoals sla en courgette, maar ook witte eiwitten zoals mungbonen en gefermenteerde voeding zoals yoghurt, kefir, kombucha en miso.

Ovulatie fase - zomer

Korte fase waarin je vruchtbaar bent

Gevoel: opperbest, veel energie en hoge seksdrive. Oestrogeenlevel maximaal!

Food: kruisbloemige groenten zoals spruiten, boerenkool, broccoli, bloemkool en rapen. Vitamine B en zinkrijke voeding (belangrijk tijdens eisprong), noten, kurkuma, ui en look. Ook verkoelende dranken als kokoswater zijn tijdens deze fase ideaal. Na de eisprong is het bovendien goed om sesamzaad en zonnebloempitten te eten. Beide stimuleren de productie van progesteron, een hormoon dat in het tweede deel van de cyclus belangrijk is.****

Luteale fase - herfst

Fase na ovulatie en voor menstruatie

Gevoel: terugtrekken, nood aan rust, ontspanning en tijd voor jezelf. Oestrogeenlevel daalt en progesteron stijgt.

Food: Magnesium uit noten, zaden en groene bladgroente, Vitamine B (6) uit zoete aardappel, erwten, kikkererwten, avocado, spinazie en wortel. Vitamine C uit citrusvruchten, paprika, tijm en peterselie. Zink uit volkoren rijst en gierst. Complexe koolhydraten en voldoende proteïnen. Je lichaam heeft in deze fase meer calorieën nodig), eet voeding waar je lever blij van wordt en help je darmen door voldoende vezels te eten uit bijvoorbeeld bonen, linzen, peer, appel en chiazaad.

Bovenstaande is van toepassing wanneer je geen hormonale anticonceptie neemt en je cyclus bijgevolg op een natuurlijke manier plaatsvindt. Uiteraard is kiezen voor gezonde voeding altijd the way to go.

*Niet iedereen die een vrouw is, heeft een menstruatiecyclus of een baarmoeder. En niet iedereen die een menstruatiecyclus of een baarmoeder heeft, is een vrouw. In ons persbericht vermelden we ‘vrouwen’, maar we erkennen uiteraard dat personen met allerlei genderidentiteiten een cyclus kunnen hebben. We hebben het over een gemiddelde cyclus van 28 dagen, maar onderlijnen dat ieder lichaam verschillend is en een eigen cyclusritme heeft.

**Het idee dat de menstruatiecyclus kan fungeren als rapport voor de algehele gezondheid werd geÏntroduceerd door het American College of Obstetricians and Gynaecologists. In 2015 kwam ACOG met het advies om de menstruatiecyclus te gebruiken als een vijfde vitale functie bij de evaluatie van de gezondheid van menstruerende tieners. Sommige deskundigen waren van mening dat de aanbeveling niet alleen zou moeten gelden voor de adolescentie, maar ook voor de rest van de reproductieve jaren van een vrouw. (bron: De cyclus strategie - Maisie Hill)

*** Bron: Bloody Womxn

****Seed cycling

Je bekijkt de menstruele cyclus als 2 fases: een fase vóór de eisprong waarbij het hormoon oestrogeen een belangrijke rol speelt, en een fase nà de eisprong waarbij vooral progesteron belangrijk is. Seed cycling houdt in dat je in beide helften van je cyclus verschillende soorten zaden eet om je hormoonlevels te boosten en ondersteunen. De buitenkant van zaden bevat lignanen, een stof die overtollige hormonen aan elkaar bindt, en de olie uit zaden bevat essentiële vetzuren die de bouwstenen vormen voor de aanmaak van hormonen.

In de fase voor de eisprong, de folliculaire fase, zijn lijnzaad en pompoenzaad ideaal om het oestrogeenniveau op een natuurlijke manier te ondersteunen of omhoog te krijgen. In de fase nà de eisprong, de luteale fase, zijn sesamzaad en zonnebloempitten ideale ondersteuners. Zink in sesamzaadjes en vitamine E in zonnebloempitten stimuleren namelijk de progesteronproductie. Bovendien helpen de lignanen in het sesamzaad de overvloed aan oestrogeen te blokkeren en zonnebloempitten ondersteunen de lever bij ontgifting wat goed is voor de algemene hormonale gezondheid. (bron: De cyclus strategie - Maisie Hill)